Reactie van het college van B&W van de gemeente Roerdalen in eerste termijn op de begroting 2026-2029

Reactie wethouder Slangen

Wonen

Met het actieplan wonen hebben we de regie gepakt om woningen in alle kernen toe te voegen. In de recente voortgangsrapportage van het actieplan heeft u kunnen lezen dat we hard aan de weg timmeren. U heeft daarin ook kunnen zien dat de gestelde ambities wel een grote uitdaging zijn. Alle fracties vragen in hun eerste termijn aandacht voor verschillende uitdagingen. 
Geopperd wordt om kleinere woningen, zoals de woningen die als flexwoningen zijn geplaatst, ook in te passen in de nieuwe uitbreidingen. Er is gebleken dat hier een grote behoefte aan is. Dergelijke kleine en betaalbare woningen gaan zeker een plaats krijgen in de nieuwe plannen. 

Meerlaags bouwen wordt genoemd als mogelijkheid om woningen betaalbaarder te krijgen en meer groen te kunnen behouden in de nieuwe woongebieden. Dit moet uiteraard wel blijven passen bij de huidige woningtypen. We zien dat daar niet door alle fracties hetzelfde over wordt gedacht. Voor de grote woningbouwprojecten zoals Wienkeskoel is gekozen om het stedenbouwkundige plan, dat samen met onze inwoners is bedacht, aan u als raad ter besluitvorming voor te leggen.

Zorgen zijn er ook voor de financiële haalbaarheid van nieuwe plannen. Een financiële doorrekening van het plan Wienkeskoel maakt onderdeel uit van de besluitvorming over het stedenbouwkundige plan. 

Verder wordt aangegeven dat de versnelling niet ten koste mag gaan van de kwaliteit en de dorpse karakters. Om dit te borgen worden onze inwoners nauw betrokken bij de voorbereidingen. De manier waarop de participatie om te komen tot de eerste plannen voor uitbreidingsgebied Wienkeskoel is georganiseerd wordt de standaard voor de nog op te starten projecten waarin de gemeente een voortrekkersrol heeft. Ook bij projecten die vanuit een projectontwikkelaar worden gestart sturen wij op goede participatie met de omgeving. 

Ook wordt gevraagd om voldoende aandacht te geven dat er voorzieningen komen voor de nieuwe woningen. In het plan Wienkeskoel lopen hiervoor bijvoorbeeld gesprekken met de huisarts, een fysiotherapeut en een kinderdagverblijf. Ook voor de andere plannen geven we hier voldoende aandacht aan. 

Voor de inrichting van de openbare ruimten gaan we duidelijke kaders opstellen. Er komt, zoals aangekondigd in het actieplan, een beleidsstuk over groen, grijs en blauw in nieuwe plannen. Zo worden daar duidelijke voorwaarden benoemd voor bijvoorbeeld de hoeveelheid parkeerplaatsen, groenvoorzieningen en hoe met regenwater moet worden omgegaan.

Aandacht wordt gevraagd om te zorgen dat de nieuwe woningen beschikbaar komen voor de eigen inwoners. In de nieuwe Wet versterking volkshuisvesting wordt het opstellen van een huisvestingsverordening verplicht. Na het uitvoeren van een schaarste onderzoek kunnen hierin prioriteringen worden opgenomen. 

Geclusterd wonen voor ouderen is een wens die al een aantal malen in de raad is benoemd. In alle uitbreidingen zijn hier mogelijkheden voor. Voorzieningen met zorg zijn nog niet in alle kernen aanwezig. Hier zijn wij sterk afhankelijk van initiatieven door zorgpartners. Wij hebben als gemeente geen mogelijkheden om dat voor iedere kern af te dwingen. Onze ambities op dit onderdeel worden momenteel uitgewerkt in de visie op welzijn, wonen en zorg.

Over de voormalige agrarische bedrijven (VAB) blijven we kijken naar wat mogelijk is in het buitengebied. Beperkte bedrijvigheid en kleinschalige uitbreiding van wonen is voor ons bespreekbaar. Echter met de nieuwe Provinciale Omgevingsvisie (POVI) wordt het buitengebied expliciet bestemd voor agrarische activiteiten wat beperkingen oplevert voor overige activiteiten. DR pleiten ervoor dat de VAB’s de bestemming agrarisch houden. Dit zal niet altijd mogelijk zijn voor de vervolgactiviteiten. Per geval wordt hier maatwerk geleverd en gekeken naar de mogelijkheden en onmogelijkheden. OR vraagt om regie te nemen om de voedselzekerheid te maximaliseren. Zoals hierboven al gesteld heeft de provincie hier een duidelijke visie over. Als college handelen wij volgens de vastgestelde Kadernota Grond 2022-2026 waarin staat dat wij ons eigen areaal landbouwgrond zover mogelijk op peil proberen te houden. Het is naar onze overtuiging vooral aan de agrariërs zelf om te besluiten of zij verder willen boeren of dat zij andere wegen inslaan om te voorzien in hun inkomen. Als toeristische gemeente houden wij daarnaast zeker ook de mogelijkheden open voor andere bedrijfsvoeringen in het buitengebied.

Duurzaamheid

De uitdagingen na het beëindigen van de salderingsregeling zijn duidelijk. Het blijft afwachten hoe het Rijk hiermee om zal gaan. Totdat dit duidelijk wordt is het begrijpelijk dat inwoners zeer terughoudend zijn met investeringen voor opwek en opslag door zonnepanelen en batterijen. Toch blijft de plaatsing van zonnepanelen financieel interessant, wij blijven dit daarom promoten. Binnen de regio Noord en Midden-Limburg werken we samen in de energie- en warmtetransitie. Dit doen we binnen de gemeenschappelijke regeling RES (Regionale Energie Strategie). Zo wordt onder andere gekeken naar de mogelijkheden om Groen Gas in te zetten voor de warmtetransitie. Ook is er aandacht voor manieren waarop je een overschot aan groene stroom op zou kunnen slaan om deze op een later tijdstip in te kunnen zetten. Dergelijke studies kunnen beter gezamenlijk worden opgepakt dan door gemeenten individueel. Innovatieve studies en pilots volgen we op de voet en willen we waar mogelijk ook tot uitvoer brengen binnen Roerdalen. Daarnaast volgen we nauwgezet de mogelijkheden voor het opzetten van energiegemeenschappen. Dit doen we samen met de RES maar ook met de Provinciale Energiediensten Maatschappij (PEM). Doordat we medio 2026 via het gemeentelijk zonnepark producent van energie zijn ontstaat hier zeker een mogelijkheid die we gaan onderzoeken. Hoe mooi zou het zijn als we de energie die we opwekken kunnen verkopen aan onze bedrijven en inwoners waardoor we minder afhankelijk worden van de huidige commerciële partijen. OR vraagt naar de gemeentelijke bijdrage aan de RES. Dit is €2,60 per inwoner ofwel voor de gemeente Roerdalen ca. €55.000,-

Zorgen zijn er over tijdige stroomaansluitingen voor onze nieuw te bouwen woningen. Die zorg delen wij. Wij zijn hierover continu in gesprek met Enexis. Door in een vroegtijdig stadium de plannen met Enexis te bespreken verwachten wij deze uitdaging te beheersen.

Besluitvorming over de DeltaRijnCorridor (DRC) en de aanlanding van wind op zee is op korte termijn niet te verwachten. Wij houden dit nauwgezet in de gaten en blijven lobbyen voor aansluitingen die voordelen opleveren voor onze bedrijven en inwoners.

Energiearmoede wordt ook benoemd als grote zorg. U heeft onlangs een raadsinformatiebrief ontvangen over de stand van zaken over ons isolatieprogramma in Vlodrop. De tot heden gebruikte benadering blijkt onvoldoende resultaat op te leveren. 

Wij gaan inzetten op een actieve, één op één benadering van de meest kwetsbare inwoners. Vaak speelt er namelijk meer dan alleen energiearmoede. Hiervoor willen we een energiecoach inzetten die integraal de uitdaging van de inwoner tot zich neemt en binnen de gemeente wegzet bij de diverse afdelingen. Dit vergt bij de start een grote inspanning, maar wij verwachten in het vervolgtraject dat goede resultaten zich snel zullen rondspreken, waardoor de inspanningen per woning ook weer kunnen dalen. De meest kwetsbare inwoners gaan we hiervoor actief benaderen.

Regionale Uitvoeringsdienst/ Omgevingsdienst MER / Omgevingsdienst Noord en Midden-Limburg

OR heeft vragen gesteld over veelvuldige (onnodige) bedrijfscontroles. Gevraagd wordt of wij als gemeenten nog in staat zijn om de ondernemers te beschermen tegen overdreven dienstijver en controles door de nieuwe omgevingsdienst. De nieuwe Omgevingsdienst Noord en Midden-Limburg (ODNML) moet juist verder af staan van de gemeenten en onafhankelijk hun controles kunnen doen. De invloed vanuit de gemeenten op de milieuhandhaving moet juist worden beëindigd. Dit is de reden dat het Rijk, naar advies van de commissie van Aartsen, Kritieke Prestatie Indicatoren heeft opgesteld waarmee onafhankelijke robuuste omgevingsdiensten ontstaan.

OLS

Komend jaar hebben wij de eer om het Oud Limburgs Schuttersfeest (OLS) te organiseren. Hiervoor is een gemeentelijke projectgroep opgericht die stichting OLS 2026 en Schutterij Sint Andreas ondersteunt tijdens de voorbereiding. Als gemeente willen wij het OLS ook gebruiken om ons te kunnen profileren als aantrekkelijke gemeente om te wonen, ondernemen en recreëren. Hiervoor willen wij nadrukkelijk ook gebruik maken van organisaties zoals Gastvrij Roerdalen, Ondernemersvereniging Roerdalen en het Toeristisch Platform Roerdalen. 

Reactie wethouder Frank Demarteau

Mobiliteit, infra en openbaar groen

Waterhuishouding

OR had enkele vragen over de waterhuishouding; met name over de groene bergingen. De informatie dat er op meerdere plaatsen de geplande locaties voor realisering van een dergelijke groene berging zijn aangepast na protesten van aanwonenden klopt niet. Dit is slechts op 1 locatie het geval; namelijk de recent aangelegde groene berging aan de Borgsweg in Posterholt. Het is verder onjuist om te stellen dat er niet met de omwonenden op de Borg overlegd is. Onderstaand kort het traject dat doorlopen is: 

De oorspronkelijke locatie lag op korte afstand van de Borgsweg. De bewoners van de Borgsweg hebben zich toen verenigd en een petitie ingediend. Deze petitie was ondertekend door een aantal bewoners van de Borgsweg. Ook is bezwaar tegen de vergunning ingediend. Op basis daarvan is de locatie nog eens kritisch bekeken en zijn alternatieven verkend. De nieuwe locatie is met alle bewoners van de Borgsweg gedeeld, met het verzoek daarop te reageren. De input die we toen hebben gekregen (met argumenten als afstand tot de woningen vergroten, bij voorkeur niet langs de veldweg etc.) heeft geleid tot de uiteindelijke locatie waar de berging nu is aangelegd. Deze locatie ligt iets verschoven waardoor ook de twee woningen van de Borgersteeg binnen het invloed gebied zijn komen te liggen. Dit doet echter niks af aan de situatie waarbij de nieuwe locatie op een significant grotere afstand tot de dichtstbijzijnde woningen ligt dan het oorspronkelijke plan. Hiermee wordt tegemoetgekomen aan de signalen die zijn ontvangen. De start van het werk is vervolgens aangekondigd aan alle bewoners van de Borgsweg en een tweetal bewoners van de Borgersteeg. De groene berging is vervolgens aangelegd. Tijdens de aanleg is tegen de verleende vergunning bezwaar aangetekend door de bewoners van de Borgersteeg. 

U vraagt of het extra bedrag van 75.000 euro voor de groene berging op de Borg al definitief is: nee dat is nog niet definitief en zal waarschijnlijk lager uitvallen. 

Verder komt de vraag of we met de groene berging in het Reutje tevreden zijn en of die voldoet aan de richtlijnen. Het antwoord daarop is ja. Met de aanleg van onze groene bergingen voldoen we op deze locaties aan de kaderrichtlijn water. De bergingen zijn aangelegd volgens de daarvoor verleende vergunningen en belangrijkste: dit heeft een gunstig effect op de kwetsbare oppervlaktewaterkwaliteit van de Vlootbeek en haar zijbeken. 

Openbare werken

Ten aanzien van openbare werken en de voorziene en lopende projecten zijn er diverse vragen gesteld. DR vraagt zich af of de lijst met projecten gerealiseerd kan worden met het daarvoor beschikbare budget. Dat is inderdaad het uitgangspunt met dien verstande dat sprake is van een momentopname op basis van de huidige beschikbare feiten, omstandigheden en organisatiecapaciteit. Bij de voorbereiding en uitvoering van projecten heb je te maken met onzekerheden in de planning, omgevingsfactoren, vergunningstrajecten, verbonden partijen, risico’s en kosten. Hier kunnen altijd veranderingen in optreden en de kans bestaat dat in de toekomst bijstellingen aan de orde zijn.

Ook naar de planning van de reconstructie van het Reutje werd gevraagd; deze staat op de planning om te starten met de voorbereiding in 2026. Het project staat dus in de planning maar is feitelijk nog niet gestart. Daarom is ook nog niet met bewoners gesproken. Dat gaat zeker in de nabije toekomst gebeuren. Verder hebben we in de regiodeal we een mooie kans gezien om niet alleen de infra van het Reutje te vernieuwen maar ook het kwalitatief hoogwaardige landschap rondom Reutje te bekijken. De kwaliteit van dat landschap staat onder druk en met de extra middelen van de regiodeal kunnen we hier samen met de partijen in dit gebied een flinke impuls aan geven om dit te versterken en te verbeteren. In onze beleving is deze kwaliteitsverbetering een vertraging waard. 

Er is in de dorpen onvrede over de vele bekabelaars die de trottoirs openbreken. Begrijpelijk. Helaas moeten wij medewerking verlenen als een glasvezelkabel gelegd wordt. Wel kunnen wij de extra kosten voor herstelwerk op de bedrijven die glasvezel/datakabels aanleggen verhalen. Nu nog worden er in de dorpen herstelwerkzaamheden uitgevoerd. Bij elektra, gas en water gelden de afspraken zoals vastgelegd in de overeenkomst tussen nutsbedrijven en gemeenten (OGN). Van die laatste groep ontvangen wij degeneratiekosten voor het aantal strekkende of vierkante meters die daadwerkelijk worden uitgebroken. CDA vraagt nog of wij geen precariorechten ter compensatie kunnen vragen? Dat kan helaas niet. Zie de opmerking over de OGN. 

Landelijk gebied

CDA en PvdA/GL hadden beide vragen over de natuuropgaven die de gemeente nog heeft. PvdA/GL vraagt specifiek naar enkele gebieden. Er zijn inderdaad nog diverse hectares aangewezen als C1 grond die in gemeentelijk eigendom zijn. Momenteel zijn wij met de Provincie Limburg in gesprek om een deel van ‘onze’ C1 grond te ruilen tegen landbouwgrond elders in onze gemeente. Uitgangspunt van deze gesprekken is dat wij meters tegen meters ruilen. Het is uiteindelijk de Provincie zelf die deze percelen moet gaan omvormen naar natuur, zij staan hiervoor aan de lat, niet de gemeente. 

Accommodatiebeleid

Dit onderwerp begint steeds meer te leven nu de behandeling in de raad dichterbij komt. Op 22 oktober is er een verhelderende bijeenkomst voor de raadsleden geweest en we zijn blij met de feedback die we daar gekregen hebben. RL! vraagt hoe wij borgen dat de (particuliere) accommodaties in Lerop en ’t Reutje ook een plek krijgen in het accommodatiebeleid op een passende (financiële) ingekaderde manier. De accommodaties in Lerop en ’t Reutje worden, net als de andere verenigingsgebouwen, op maat meegenomen in het vervolgtraject bij de dorpsgesprekken. Ook particuliere gebouwen, zoals in Lerop en ’t Reutje, krijgen hierin een plek. We bekijken dan samen hoe ze bijdragen aan het dorp, wat er nodig is om ze te behouden of te verbeteren, en wat dat betekent in kosten en ondersteuning. Dat is dus maatwerk per verenigingsgebouw.

Verder de vraag wat de verwachting is t.a.v. het Ploensjbad in Vlodrop. Aan het einde van het zwemseizoen 2025 is het seizoen samen met Stichting ’t Ploensjbad geëvalueerd. Daarbij is het evaluatieverslag van 2023-2024 als uitgangspunt genomen. Dat verslag is geactualiseerd aan de hand van de bevindingen in 2025. Het geactualiseerde evaluatieverslag maakt deel uit van de stukken die op korte termijn aan uw raad worden voorgelegd. Besluitvorming door uw raad is voorzien op 11 december 2025.

PvdA/GL stelt dat we in december 2025 een Richtinggevende Beleidsnota Maatschappelijk Accommodatiebeleid vaststellen. Wie zit hierop te wachten? Alle betrokkenen willen duidelijkheid. Dat geldt zeker ook voor de gemeenteraad. Graag lichten we toe wat we met de nota beogen. 

In de nota leggen we de uitgangspunten en kaders vast. Daarmee maken we duidelijk hoe we straks beslissingen nemen: waar letten we op, wat vinden we belangrijk, en hoe zorgen we voor maatwerk per dorp. Zonder dit kader bestaat het risico dat we losse keuzes maken, of dat er verwachtingen ontstaan die we later niet kunnen waarmaken of niet passen in wettelijke verplichtingen. De nota helpt om daar vooraf helderheid in te brengen. 

We kiezen dus bewust voor een aanpak in twee stappen:

1. Nu de kaders vaststellen
2. Daarna samen met inwoners en gebruikers per dorp de plannen maken.

Dit past ook bij het Samen Doen-principe dat we samen met uw raad hebben vastgesteld: we bepalen de richting als gemeente en raad, maar werken de invulling sámen met de dorpen uit. Dus: ja, mensen willen duidelijkheid. En die gaan we ook bieden – stap voor stap. Maar wel op een manier die zorgvuldig, eerlijk en toekomstbestendig is.

DR vraagt naar paracommercie. Deze wordt in de APV genoemd en zoals het nu uitziet moeten we hier wellicht iets anders voor bedenken, of er ruimhartiger mee omgaan. Als er geen cafés meer zijn in de dorpen om samen te komen, dan blijft er niets anders over dan de bestaande accommodaties. Wij zijn het met deze stelling eens. In het verlengde van deze opmerking: we stellen een maatwerkaanpak per dorp voor als het gaat om paracommercie, samen met de direct betrokkenen. 

Communicatie

Voor PvdA/GL is communicatie een punt van aandacht. Bij de communicatie van de gemeente Roerdalen kiezen we zelf geen onderwerpen maar staat de informatiebehoefte van inwoners voorop. We halen continu op wat inwoners willen weten en welke vragen of zorgen er leven. Dat doen we doorlopend via statistieken en monitoring en daarnaast ook via een driejaarlijks onderzoek onder het Inwonerspanel Roerdalen. Zo krijgen we een goed beeld van de onderwerpen waarover inwoners door de gemeente geïnformeerd willen worden. We verwerken dit in onze contentstrategie en communiceren in heldere taal over deze onderwerpen via o.a. onze website, dorpsbladen, sociale media en de wekelijkse digitale nieuwsbrief. Mochten we signalen krijgen dat de communicatie niet goed verloopt, dan proberen we dit uiteraard te verbeteren.

Wat betreft de communicatie over ‘bouwen’ vanuit de MER gaan we ervan uit dat hiermee communicatie via brieven of mondelinge communicatie wordt bedoeld. Hiervoor staat de MER Omgevingsdienst in eerste instantie aan de lat. Maar als we als gemeente signalen krijgen dat deze communicatie niet goed verloopt, gaan we hierover in gesprek.